SORBİTOL
Kimyasal ismi : 1,2,3,4,5-hexanehoxol
Moleküler formül: C6H14O16
Bağıl Kütle: 182.17
Sorbitol, şeker alkolü olarak sınıflandırılmaktadır ve altmış yıldan uzun süredir ticari bir ürün olarak bulunmaktadır. Elma, kuru erik, kiraz ve üzüm gibi taneli ve tanesiz birçok meyvede bulunan doğal bir karbonhidrattır.
Günümüzde eşsiz fiziksel ve kimyasal özelliklerinden dolayı gıdalarda, şekerlemelerde, ağız bakımında, farmakolojide ve endüstriyel uygulamalarda kullanılmaktadır.
Sorbitolün Özellikleri
Sorbitol gelişmiş nem kontrolü sağlamaktadır ve bulunduğu ortamda nem dengesini sürdürmeye oldukça yatkındır.
Nem içeriğindeki bu yavaş değişim sorbitolün kullanıldığı gıda ürünlerini korumaktadır. Böylece ürünün kalite özelliklerini sürdürmesini sağlamakta ve raf ömrünü uzatmaktadır.
Sorbitol, suda oldukça iyi çözünmekte, etanolde ise az çözünmektedir.
Sorbitolün Sağlık Açısından Önemi
İnsülinden etkilenmeyen ve kan şekeri endeksini arttırmayan sorbitol, diyabetliler için üretilen ürünlerin formülasyonlarında yaygın bir şekilde kullanılmaktadır.
Sorbitol bağırsak etkilerini hızlandırıcı lastasif bir etkiye sahiptir,Sorbitol tatlandırıcı amaçla en sık kullanılan şeker alkolüdür.
Sorbitolün oral mikroorganizmalar tarafından metabolize edilme süresi sukroz ve fruktoza oranla çok uzun olduğundan plak pH’ si düşmez bu nedenle sorbitol ile tatlandırılan ürünlerin çürük oluşturma riski bulunmaz.
Gıda Sektöründe
Sorbitolün vücutta metabolize olması sonucunda kan glukozunda artışın çok az olduğunun belirlenmesi nedeniyle 1920’lerden bu yana diyabetik gıdalarda tatlandırıcı olarak kullanılmaktadır.
Tatlandırıcı ve nem tutucu gibi uygulama alanları bulunan sorbitol, sakızlar için iyi bir katkı maddesi olup, bu ürünlerde nem tutucu ve tatlandırıcı görevi görmektedir.
Aroma maddesi olarak da kullanılan sorbitol, ayrışmaya uğramamakta,. Ağdalı ve nemlendirici özellikleri nedeniyle ve B12, B1 ve C vitaminlerinin emilimini artırma özelliğinden dolayı şekerleme sektöründe kullanılır.
Stabilizör, düşük kalorili tatlandırıcı ve hacim arttırıcı özelliktedir. Birçok unlu mamülde ve şekerleme ürünlerinde,soslarda, çorbalarda kullanılır.
Eczacılık Alanında
Eksipiyent görevi görmekte, ayrıca diş macunu, sakız, öksürük pastilleri, eczacılık endüstrisinde C vitamini yapımında hammadde ve gliserinin substitesi olarak uygulama alanı bulmaktadır.
Kozmetik ve Tütün Ürünleri formülasyonlarına katılmaktadır.
Polieterlerin Üretilmesinde de kullanım alanı bulan sorbitol çözeltisi, endotermik çözünme entalpisine sahip olduğundan ağızda ferahlık hissi vermektedir. Aşırı tüketiminde laksitatif etki göstermektedir.
İlaçta Kullanımı
Nemlendirici, plastifiye edici; tatlandırıcı; tablet ve kapsül dolgu maddesi olarak kullanılmaktadır.
Sorbitol ilaç sektöründe çoğunlukla yardımcı madde olarak kullanılmaktadır.
Tatlandırıcı özelliği sebebiyle şeker ihtiva etmemesi gereken ürünlerde, vitaminlerde antiasit süspansiyon ürünlerinde, şurup formülasyonlarında temelde kristalleşmeyi durdurucu özelliğe sahiptir.
Sorbitol ‘un Üretim Metodları
- Katalitik hidrojenasyon,
- Elektrokatalitik hidrojenasyon,
- Enzimatik olmak üzere 3 kategoride üretimi yapılır.
Sorbitol bütün din grupları ve vejeteryenler tarafından tüketilebilir. Karbonhidrat alkolü tanımı kimyasal bir tanımlamadır; sorbitol, alkol (etanol) içermez.
